Niebezpiecznik

To, że na polskich dworcach można trafić na złodziejaszków i oszustów, nie jest niczym nowym. Ale jedna ze stosowanych przez nich technik jest tak “dopracowana”, że nawet ci, którzy uważają że są czujni, się na nią łapią. Przeczytajcie historię Nicefora, który — choć ostrożny i uważny — po fakcie zrozumiał, że dał się okraść i to w taki sposób, że przez chwile nawet się z tego cieszył.

Historia pozainternetowa

Czasami piszecie do naszej redakcji w sprawie oszustw dokonywanych “w terenie”, a nie w internecie (por. banalnie proste i “anonimowe” wyłudzanie pieniędzy od taksówkarzy z aplikacji taksówkarskich). Dziś kolejna historia z cyklu “spoza piwnicy”

Poznajcie Nicefora (jest takie imię), który chciał pomóc pewnej zapłakanej dziewczynie, ale potem zorientował się, że był to błąd. Nicefor za naszym pośrednictwem chciałby Was ostrzec, ponieważ — i tu się z nim zgadzamy — scam jest dopracowany, nie budzi większych zastrzeżeń i nawet ostrożne osoby mogą dać się podejść w ten sposób.

Dama w opałach, ale nie prosi o gotówkę

Nicefor jechał sobie do domu pociągiem i przesiadał się w Warszawie. Na dworcu podeszła do niego dziewczyna, która ze łzami w oczach zwierzyła mu się ze swojego problemu: albo zostawiła (albo ktoś ukradł jej) w autobusie smartfona, policja nie była w stanie jej pomóc, jest bez pieniędzy, telefonu i daleko od domu. Nie ma jak wrócić. W skrócie: pls, szloch & help.

Oto relacja Nicefora:

Zaczęła lament, że ona nie chce spędzić nocy na dworcu, bez pieniędzy i, że ona chce do domu itd. Zostałem poproszony o pomoc i danie pieniędzy na bilet, ewentualnie o dołożenie się na zakup biletu. Ta dziewczyna wzbudziła we mnie empatię i stwierdziłem, że pewnie, pomogę jej. Trzeba sobie pomagać, a takie sytuacje się zdarzają.

Nicefor — człowiek ostrożny — powiedział dziewczynie, że kupi jej bilet i pójdzie z nią do kasy. Chciał pomóc, ale wiedział, że to może być scam, więc wolał nie dawać gotówki do ręki. Dziewczyna na to, że przecież mogą iść do biletomatu. Propozycja wydawała się Niceforowi rozsądna, bo przecież kasy to kolejki. Poszli więc do automatu biletowego przy peronie, a tam zaczęły się dziać dziwne rzeczy:

Przy automacie zapytała czy za bilet zapłacę za jej bilet gotówką czy kartą? Powiedziałem, że w sumie obojętne, na co ona wtrąciła, że “woli gotówkę”.

Dziwna uwaga, prawda? Dlaczego osoba, której kupujecie bilet miałaby “woleć gotówkę”? Jest ku temu powód, ale o tym za chwilę, bo to nie była jedyna dziwna rzecz.

Następnie kiedy kupowała bilet w automacie to zauważyłem, że szybko wszystko przeklikała i wybrała pierwszą klasę. Zwróciłem jej na to uwagę. Przy zakupie biletu na II klasę, przeszła do wyboru pociągu i wtedy okazało się, że najbliższy nie ma wolnych miejsc siedzących. Więc wybrała inny, a nawet sprawdzała czy z innych warszawskich dworców są lepsze połączenia.

Dziewczyna ostatecznie nie wybrała najbliższego pociągu, ale taki odjeżdżający za kilka godzin. Zachowanie dość dziwne jak na Damę w Opałach, której powinno zależeć na jak najszybszym powrocie do domu. Czy gdyby była to oszustka, to zadawała by sobie aż tyle trudu? Spoiler: tak. Ale nie ubiegajmy faktów, słuchajcie historii dalej:

Po mojej zapłacie (wartość biletu: ponad 70 zł) wzięła bilet, ale zaczęła znowu prosić, że ona z Krakowa, że musi dojechać z dworca busem na wieś, do domu i żebym dał jej jeszcze 40 zł. Dałem. I ucieszyłem się, że pomogłem komuś w potrzebie.

Dziewczyna wszystko obiecała zwrócić. Zapisała sobie nawet numer do Nicefora na dłoni. Ale miała tam już wcześniej zapisany inny numer… Niceforowi nie wydało się to mocno podejrzane. Wtedy. Bo po całej tej akcji zaczął się zastanawiać, czy właśnie nie został oscamowany.

No i okazało się, że został.

Po kilkunastu minutach, kiedy Nicefor na hali dworcowej wciąż czekał na swój pociąg (ponieważ za opóźnienia uprzejmie przepraszamy), zobaczył tę dziewczynę jeszcze raz. Wychodziła z zakupami z pewnego dyskontu. Kiedy go zauważyła szybko odwróciła wzrok i zaczęła rozmawiać z jakimś mężczyzną. Nie wyglądała ani na całkiem samotną, ani na chwilowo pozbawioną środków do życia. Chwilę później, gdy szedł na swój peron, minął się z tym mężczyzną i to spotkanie opisuje tak:

ten sam facet patrzył na mnie z szyderczym uśmiechem (wtedy “połączyłem kropki”)

Pewnie większość z Was już wie, na czym polega to oszustwo i skąd Dama w Opałach miała kasę na szaleństwa zakupowe w dyskoncie.

Bilet to niemal gotówka

Bilet kolejowy można zwrócić w kasie. Otrzymacie zwrot pieniędzy pomniejszony o kwotę tzw. odstępnego (od 5% do 20% w zależności od momentu zwrotu biletu). W PKP Intercity tę kwestię reguluje § 17 regulaminu. U innych przewoźników też przewidziana jest możliwość zwrotu biletu kupionego w automacie (przykład: Koleje Wielkopolskie).

Dama w Opałach miała powód by “woleć gotówkę”. Zwrot pieniędzy za bilet opłacony kartą może nastąpić po okazaniu kasjerowi karty oraz potwierdzenia płatności. Urząd Transportu Kolejowego ostrzegał w przeszłości, że z tego powodu zawsze wskazane jest zawsze pobranie i zachowanie wydruku potwierdzenia płatności do końca podróży. Nawet jeśli wydaje się to mniej ekologiczne niż rezygnacja z wydruku.

Wiemy, że to o czym piszemy nie jest wielkim odkryciem, ale chcemy zwrócić wam na to uwagę zanim podejmiecie decyzję o pomaganiu komuś. Może się wydawać, że kupienie komuś biletu nie jest dawaniem gotówki. Ale niestety w pewnym sensie jest.

Chcę pomagać ludziom! Co robić? Jak żyć?

My też często jeździmy pociągami i owszem, trafiamy na naciągaczy, w tym dworcowych i taksówkowych. Zdarzało nam się nawet trafiać na tego samego naciągacza kilka razy. W tym miejscu pozdrawiamy Pana z dworca we Wrocławiu, który opowiada historię o swojej siostrze mającej wypadek samochodowy (“pewnie pan słyszał… mówiono o tym w Teleexpresie”).

Pozdrawiamy też pewną Panią grasującą w okolicach Poznania, która podwozi na dworzec swoje dziecko dość nowiutkim Oplem. Dziecko ma żebrać, ale jest przebierane w robocze łachmany dopiero na miejscu. To nie problem, że wiele osób to widzi. Wszak na dworcu odbywa się polowanie na osoby, które nie znają terenu i są w danym miejscu tylko na chwilę, jak Nicefor, przejazdem.

Gra w trzy kubki odeszłą w niepamięć (?) ale metod na oskubanie podróżnych wciąż jest kilka. A stare zabezpieczenie “nie dawaj gotówki potrzebującemu, kup mu to o co prosi, np. kanapkę czy bilet”, co najmniej w przypadku zakupu biletu nie ma sensu.

Tylko czy każdy jest naciągaczem? Oczywiście, że nie każdy. A jeśli ktoś naprawdę będzie potrzebował pomocy? Jak być człowiekiem, kiedy wszędzie węszy się podstęp?

Niestety w większości przypadków to będzie podstęp. Sytuacja pozostania w obcym mieście bez żadnych pieniędzy i środków kontaktu zdarza się ludziom niezwykle rzadko. Prawdziwe ofiary takich sytuacji zwykle udają się na policję i zwykle otrzymują tam pomoc, choćby w postaci wykonania telefonów do kogoś z rodziny, kto przyjedzie i pomoże. A teraz także bliknie kasę na bankomat. Policjanci potrafią podpowiedzieć, co robić w takiej sytuacji, nawet jeśli nie potrafią odzyskać czyjegoś portfela, plecaka lub smartfonu.

Chciałbym komuś pomóc na dworcu, co robić, jak żyć?

Chwilę myśleliśmy, czy jest sposób na rozpoznanie oszusta. Sposób na pomoc tak, aby otrzymała ją osoba faktycznie potrzebująca pomocy. Bo historia oszustki z tego posta to historia, która faktycznie może się zdarzyć. I pewnie dlatego Nicefor jednak dał się podejść.

Jeśli macie czas, to w przypadku kiedy ktoś poprosi Was o pomoc z biletem, powiedzcie wprost, że chętnie pomożecie, ale ponieważ na dworcu są różni naciągacze, to najpierw zapraszacie osobę na dworcowy posterunek policji. Fakt, nie każdy dworzec taki posterunek posiada. Możecie też zaproponować, że ułatwicie tej osobie np. odnalezienie pobliskiego posterunku. Ale jeśli to scam, to pewnie zanim sięgnięcie po telefon, potrzebująca osoba sama ulotni się pod jakimś pretekstem.

Pamiętajcie też, że osoby bez pieniędzy i środków kontaktu mogą bez problemu wsiąść do pociągu bez biletu. Owszem, oznacza to naliczenie opłaty dodatkowej, ale np. w PKP Intercity opłata ulega obniżeniu o 75% jeśli zostanie opłacona w ciągu 14 dni. No cóż, w sytuacji w której ktoś jest na drugim końcu Polski i musi wrócić do domu, nie powinien wybrzydzać. bo przecież takie incydentalne sytuacje nie trafiają mu się przecież codziennie. Prawda? PRAWDA?!